İK’da Yapay Zekaya Hazırlık

Üretken yapay zekanın (GenAI) insan kaynakları süreçlerine stratejik şekilde entegre edilmesi, hem verimliliği artırmakta hem de inovasyonu desteklemektedir. 

    GenAI, insan kaynakları yöneticilerine (CHRO) ve İK liderlerine; çalışan bağlılığını güçlendirme, süreçleri sadeleştirme ve iş gücünü daha etkin yönetme konusunda yeni imkânlar sunmaktadır. Bu teknolojiden en iyi şekilde faydalanabilmek için mevcut durumun analiz edilmesi ve iyi planlanmış bir uygulama süreci oluşturulması önerilmektedir.

GenAI’ya Dair Güncel Görünüm

    GenAI, İK alanında hızla benimsenmektedir. Gartner'da paylaşılan habere göre, Haziran 2023 ile Ocak 2024 arasında, GenAI pilot projeleri yürüten veya uygulama planları geliştiren İK liderlerinin sayısı iki katına çıkmıştır. Bu artış, GenAI’nın İK fonksiyonları üzerindeki dönüştürücü etkisinin daha fazla fark edildiğini göstermektedir.

• Uygulama oranı arttı: GenAI’yi ileri düzeyde kullanan İK liderlerinin sayısı ikiye katlandı.
• Yeni rol planlaması sınırlı: Yapılan anketler sonucunda; İK liderlerinin yalnızca üçte biri önümüzdeki 12 ay içinde GenAI ile ilgili yeni pozisyonlar oluşturmayı planlamaktadır.
• Odak alanları: Sohbet robotları, idari süreç otomasyonu ve iş tanımı ile yetenek verisi yönetimi başlıca kullanım alanlarıdır.

Stratejik Uygulama Önerileri

    GenAI’dan tam verim alınabilmesi için bazı temel zorlukların aşılması ve uygulamaların iyi bir stratejiyle yönlendirilmesi gerekir:

• Zorluklara hazırlık: Doğruluk, güvenilirlik ve şeffaflık gibi konular için BT, hukuk ve uyum birimleriyle yakın iş birliği yapılması önerilir.
• AI temelli strateji geliştirme: GenAI uygulamalarını yönetecek yeni rollerin tanımlanması ve bu projelerin kurumsal hedeflerle uyumlu yürütülmesi gereklidir.
• Öncelikli kullanım alanlarının belirlenmesi: GenAI’nın hangi İK süreçlerinde en fazla katkı sağlayacağına göre öncelikler belirlenmelidir.
• Beceri odaklı yaklaşım: Personel sayısından çok, AI ile ilgili becerilerin tespiti ve geliştirilmesi öncelikli olmalıdır.

GenAI’nın İK’ya Uygulanması İçin Temel Aşamalar

1. Strateji ve Planlama

• Mevcut uygulamaların durumu analiz edilerek, organizasyonun hangi noktada olduğu belirlenmelidir.
• GenAI’dan elde edilmek istenen hedefler net şekilde ortaya konmalıdır.

2. İş Birliği ve Eğitim

• İç paydaşlarla iş birliği yapılarak, sürecin ortak akılla şekillendirilmesi sağlanmalıdır.
• İK ekiplerine GenAI ile ilgili temel bilgiler aktarılmalı; eğitim ve atölye çalışmalarıyla farkındalık artırılmalıdır.

3. Değer Odaklı Kullanım Alanları

• Sohbet robotları aracılığıyla çalışanlara daha hızlı ve etkili destek sağlanabilir.
• Belge üretimi, politika oluşturma ve benzeri idari görevlerin otomasyonu süreç verimliliğini artırabilir.
• İş tanımları ve yetenek verilerinin yönetimi GenAI sayesinde daha sistematik ve güncel hâle getirilebilir.

4. İzleme ve Uyarlama

• Uygulamanın etkileri düzenli aralıklarla gözden geçirilmeli, gerekirse stratejiler güncellenmelidir.
• Elde edilen veriler ışığında sürekli iyileştirme süreci işletilmelidir.

 

Yeni Ortaya Çıkabilecek İK Rolleri

    GenAI’nın İK süreçlerine daha fazla entegre edilmesiyle birlikte yeni rollerin ortaya çıkması beklenmektedir:

• GenAI Uzmanı: GenAI projelerinin planlanması ve yürütülmesinden sorumlu olur.
• İK İnovasyon Lideri: Kurum içindeki İK süreçlerini daha yenilikçi hâle getirmekle görevlidir.
• İK AI Ürün Sahibi: Yapay zeka tabanlı İK projelerini yönetir; süreç ve ürün tasarımı konusunda sorumluluk alır.

İş Gücü Dönüşümüne Hazırlık

    GenAI, mevcut iş akışlarında değişim yaratacak; bu nedenle İK liderlerinin hem ekiplerini hem de genel iş gücünü bu dönüşüme hazırlaması gerekecektir:

• Gelişim planlarında AI ile ilgili becerilere yer verilmelidir.
• AI konusunda yetkin çalışanlar belirlenmeli ve bu yetkinliklerin geliştirilmesi desteklenmelidir.
• Çalışanların, AI tarafından desteklenen veya AI ile birlikte yürütülen görevlere uyum sağlaması kolaylaştırılmalıdır.

Gerçekçi Beklentiler Geliştirmek

    AI'nın istihdamı nasıl etkileyeceği konusunda yaygın endişeler bulunsa da, Gartner’ın öngörüsüne göre 2026 yılına kadar bu etkinin küresel düzeyde nötr olması beklenmektedir. Yani, genel iş gücünde anlamlı bir artış veya azalma öngörülmemektedir.

    2036 yılına kadar ise AI teknolojilerinin yardımıyla gerçekleştirilen görevlerin, küresel ölçekte yarım milyardan fazla yeni iş imkânı yaratması beklenmektedir.