İşten Ayrılmadan Önce Bilmen Gereken Önemli Bilgiler

Hayatın belirli dönemlerinde mevcut işimizden ayrılma kararı almak kaçınılmaz olabilir. Kimi zaman daha iyi bir fırsat için, kimi zaman kişisel nedenlerle ya da iş yerindeki mutsuzluk sonucu bu adımı atmak isteriz. Ancak işten ayrılmak, yalnızca “istifa mektubunu sunmak” kadar basit bir süreç değildir. Bu karar, ciddi bir hazırlık ve farkındalık gerektirir. İşte işten ayrılmadan önce mutlaka bilmemiz gereken önemli durumlar Türkiye’de çalışanların işten ayrılırken bazı yasal hakları vardır. İstifa sürecinde kıdem tazminatı, ihbar süresi ve kullanılmamış yıllık izinlerin ödenmesi gibi pek çok detay gündeme gelir. İş Kanunu’na göre hangi haklara sahip olduğunuzu, işten kendi isteğinizle ayrıldığınızda neleri talep edebileceğinizi öğrenmeniz büyük önem taşır.

Kıdem Tazminatı

İmzaladığınız iş sözleşmesini yeniden gözden geçirmek, varsa rekabet yasağı veya gizlilik anlaşmaları gibi maddeleri anlamak da sonraki adımlarınızda yasal sorun yaşamamanız adına önemlidir. İşten ayrılmadan önce herkesin aklında ki en önemli soru kıdem tazminatı alabilecek miyim? Kıdem tazminatı alabilmek için en az 1 yıl aynı iş yerinde çalışmış olmak gerekmektedir.

İhbar Süresi

Yasal haklarımızdan bir diğeri ihbar süresi peki bu ihbar süresi uygulanıyor mu? Öncelikle ihbar süresi nedir onu öğrenelim. İş sözleşmesinin feshedilmesinden önce karşı tarafa bildirilen süredir. Yani, ben seni işten çıkaracağım ya da ben işten ayrılmayı düşünüyorum gibi bir durum da kullanılan bir süre söz konusu olmaktadır. İhbar süresinde ki amaç; taraflara yeni bir işe/çalışana hazırlama fırsatı vermektir. İhbar süresi, iş yerindeki çalışma sürenize bağlı olarak değişir. En kısa ihbar süresi 2 hafta, en uzun ise 8 haftadır. Yani, işte ne kadar uzun süredir çalışıyorsanız, işverene ayrılmadan önce o kadar uzun bir süre önceden haber vermeniz gerekir.

Profesyonel İlişkileri Güçlü Tutun

İşten ayrılmak, köprüleri yakmak anlamına gelmemelidir. Çalıştığınız iş yerindeki yöneticilerinizle ve ekip arkadaşlarınızla iyi ilişkiler kurarak ayrılmanız, uzun vadede profesyonel itibarınız açısından önemlidir. Unutmayın, iş dünyası küçüktür ve bir gün tekrar yollarınız kesişebilir. İşten ayrılmadan önce teşekkür e-postası göndermek, birlikte çalıştığınız kişilere veda etmek ve LinkedIn gibi profesyonel platformlarda bağlantıda kalmak uzun vadeli bir yatırım olacaktır.

Kullanılmamış Yıllık İzinlerin Ne Olacak?

4857 sayılı İş Kanunu'na göre her çalışanın yıllık izin hakkı vardır. İşten ayrıldığınızda kullanmadığınız izin günlerinin ücreti size toplu olarak ödenir. Bu yasal bir haktır ve işverenin buna itiraz etme hakkı yoktur. Tek yapmanız gereken, ayrılmadan önce bu hesaplamayı talep etmek ve kontrol etmektir.

İşten Çıkış Kodunu Kontrol Et

Bir çoğumuz işten ayrıldım tamam diyebilir ama hangi kodla ayrıldın işveren seni hangi koda tabi tuttu bunlar dikkat edilmesi gereken hususlar. İşten çıkış kodunu E-Devletten kontrol edebilirsin. Kendi işten ayrılma durumuna göre kodun büyük önem taşır. İşverence, işçinin işten ayrılış nedeni Sosyal Güvenlik Kurumuna bir kod numarasıyla bildiriliyor. Başka bir işyerine gireceğin zaman bunlar dikkat edilen durumlar içerisinde yer almaktadır. Kod-29; işverenin, çalışanın ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davrandığı gerekçesiyle iş sözleşmesini feshettiği durumu ifade eder. Benzer kodlar sizin imajınızı kötü gösterir ve bu gibi durumlarda hak kaybı yaşanabilmektedir.

İşten Ayrılırken Yazılı Fesih Alıyor Musun?

İşten ayrılırken yazılı fesih almak (ya da fesih bildirimini yazılı yapmak), hem çalışan hem işveren için hukuki güvence sağlayan son derece önemli bir adımdır. İster sen istifa etmiş ol, ister işveren seni işten çıkarmış olsun, fesih bildiriminin yazılı olması yasal bir zorunluluktur. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 19. maddesine göre, iş sözleşmesinin feshi yazılı yapılmalıdır. Bu belge hem senin haklarını korur hem de olası bir uyuşmazlıkta kanıt olarak kullanılır.

İstifa Dilekçesi (Çalışan tarafından)

Senin kendi isteğinle işten ayrıldığını gösteren belgedir. Kendi isteğimle, herhangi bir baskı olmaksızın görevimden istifa ediyorum" ifadesi netlik sağlar.

Fesih Bildirimi (İşveren tarafından)

İşverenin seni işten çıkardığını yazılı olarak bildirdiği belgedir. Fesih bildiriminde olması gereken hususlara değinmek gerekirse; fesih tarihi, gerekçe (işveren seni neden çıkarıyor), kıdem tazminatı, ihbar süresi, izin hakların gibi durumlar ve yazılı kaşe içeren bir belge.İşveren geçerli bir sebep göstermeden seni işten çıkaramaz. Yazılı belge olmadan yapılan fesihlerde haklarını arayabilirsin.

Eğer yazılı bir alınmazsa ne olur?

İşten neden ayrıldığın belirsiz olur. Kıdem/ihbar/izin hakları konusunda sıkıntı yaşarsın. İşsizlik maaşı başvurusunda engel olabilir. Hukuki bir süreçte lehine delil sunamazsın.

Ve unutma! Bu belgenin bir nüshasını da mutlaka almalısın.